Chemikalia, z którymi na co dzień się stykamy, zaburzają pracę mikrobiomu jelit

1 grudnia 2025, 11:01

Jelita ludzi na całym świecie zamieszkuje w sumie około 4500 gatunków bakterii. U pojedynczej osoby jest to od 160 do około 1000 gatunków. Ich obecność jest nam niezbędna do życia i prawidłowego funkcjonowania. Ale nie tylko sama obecność. Jednym z kluczowych elementów jest równowaga pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Zachwianie tej równowagi może prowadzić nie tylko do chorób układu trawienia, ale również do otyłości, chorób układu odpornościowego czy chorób psychicznych.



Co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza? Młodzi mają mniejszą świadomość niż starsi

1 grudnia 2025, 09:07

Zanieczyszczenie powietrza to jedno z największych zagrożeń zdrowotnych we współczesnym świecie. Każdego roku przyczynia się ono do ponad 6 milionów nadmiarowych zgonów. W Polsce największym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest ogrzewanie prywatnych domów, dlatego też w redukcji zanieczyszczenia niezwykle istotna jest u nas świadomość społeczna. Grupa naukowców z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego postanowiła dowiedzieć się, co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza i zagrożeniach z tym związanych. Wyniki swoich badań opublikowali w piśmie BMC Public Health.


Brytyjskie muzea mogą łatwiej zwracać zabytki. Nowe przepisy nie dotyczą British Museum

28 listopada 2025, 10:00

W Wielkiej Brytanii zaczęły obowiązywać przepisy, które ułatwiają zwrot zabytków do państw ich pochodzenia. Pozwalają one muzeom, które są zarejestrowane jako instytucje charytatywne i nie zostały uznane za muzea narodowe, przekazanie za granicę zabytków na podstawie „zasad moralnych”. Spod działania tych przepisów wyłączono jednak – ze względu na przepisy, którymi są objęte (np. British Museum Act z 1963 roku zabrania zbywania przedmiotów z jego kolekcji) – 16 instytucji i muzeów, w tym British Museum, Tate Gallery i National Gallery.


Ciemna materia złapana? W końcu mamy bezpośredni dowód na jej istnienie?

27 listopada 2025, 09:03

W 1933 roku astronom Fritz Zwicky zauważył, że galaktyki w gromadzie Coma poruszają się tak szybko, iż – biorąc pod uwagę oddziaływanie samej materii – niektóre z nich powinny zostać wyrzucone z gromady. Przeprowadził wyliczenia, z których wynikało, że większość masy galaktyk musi pochodzić z niewidocznej materii. Środowisko naukowe podeszło do tych rewelacji sceptycznie, jednak z czasem istnienie ciemnej materii przyjęto za pewnik i zaczęły się jej intensywne poszukiwania. Teraz profesor Tomonori Totani z Wydziału Astronomii Uniwersytetu Tokijskiego ogłosił, że znalazł bezpośredni dowód na istnienie ciemnej materii.


Wpływ piractwa na chmury nad Atlantykiem. Naukowcy korzystają z naturalnego eksperymentu

25 listopada 2025, 16:59

W styczniu 2020 roku zaczęły obowiązywać ostrzejsze normy zawartości siarki w paliwie używanym w transporcie morskim. Ich celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia związkami siarki. Aerozole wpływają na tworzenie się chmur i ich jasność, co ma wpływ na bilans energetyczny Ziemi. Chmury powstające z udziałem takich zanieczyszczeń są jaśniejsze i odbijają więcej promieniowania słonecznego. To wywołuje efekt chłodzący, który maskuje znaczną część ocieplenia


Wiemy, skąd pochodziła planeta, która zderzyła się z Ziemią i dzięki której powstał Księżyc

24 listopada 2025, 10:00

Około 4,5 miliarda lat temu, w młodą proto-Ziemię uderzyła Theia, planeta wielkości Marsa. To był niezwykle istotny moment w historii naszej planety. W wyniku zderzenia doszło do zmiany orbity Ziemi, a ze szczątków powstałych po zderzeniu uformował się Księżyc. Mógł on powstać w ciągu zaledwie kilku godzin. Theia zaś uległa całkowitemu zniszczeniu. Jej ślady pozostały jednak w Ziemi i Księżycu. Na łamach Science naukowcy w USA, Francji i Niemiec opisali właśnie prawdopodobny skład Thei, a co za tym idzie, jej prawdopodobne pochodzenie.


Nadciśnienie uszkadza mózg zanim jeszcze wzrośnie ciśnienie krwi

21 listopada 2025, 12:06

Nadciśnienie to jeden z głównych czynników chorób i zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zmaga się z nim około 11 milionów Polaków. Dotyka ono 0,4% dzieci i 35,2% osób dorosłych. Nie wszyscy z nich zdają sobie sprawę z problemu. A może on być bardziej poważny, niż się uważa. Naukowcy z Weill Cornell Medicine donieśli, że nadciśnienie wpływa negatywnie na naczynia krwionośne mózgu, neurony i istotę białą, a wpływ ten jest widoczny na długo zanim choroba wywołuje mierzalne zmiany ciśnienia krwi.


Naukowcy otworzyli drogę do uzyskania nowych gatunków roślin hodowlanych

21 listopada 2025, 10:16

Proces zapylania to jedna z wielkich tajemnic roślin. Zagadką jest, w jaki sposób podczas jednoczesnego uwalniania olbrzymich ilości pyłku przez dziesiątki gatunków, pojedyncza roślina decyduje, które ziarno pyłku zaakceptować, a które odrzucić. Do poznania tej tajemnicy przybliżają nas prace uczonych z University of Masschusetts Amherst i Uniwersytetu Rolniczego w Szantungu w Chinach.


W Fabryce Antymaterii atomy antywodoru powstają 8-krotnie szybciej niż dotychczas

19 listopada 2025, 18:15

Nowa technika chłodzenia w Fabryce Antymaterii w CERN-ie pozwala na 8-krotnie szybszą produkcję atomów antywodoru. Naukowcy z eksperymentu ALPHA poinformowali na łamach Nature, że obecnie są w stanie uzyskać ponad 15 000 atomów antywodoru w czasie krótszym niż 7 godzin. Jeszcze 10 lat temu uznano by to za science fiction, mówi rzecznik prasowy ALPHA Jeffrey Hangst. Dzięki łatwiejszemu dostępowi do większej liczby atomów antywodoru możemy badać antymaterię szybciej i bardziej szczegółowo.


Całowanie pojawiło się wiele milionów lat temu i przetrwało próbę czasu?

19 listopada 2025, 12:57

Całowanie występuje u wielu gatunków zwierząt, ale z ewolucyjnego punktu widzenia to zagadka. Niesie ze sobą ryzyko transmisji chorób, a nie daje oczywistych korzyści. W wielu ludzkich kulturach ma ono znaczenie emocjonalne czy społeczne, ale nauka nie przywiązywała zbyt wielkiej wagi do ewolucyjnej historii tego gestu. Matilda Brindle (University of Oxford), Catherine F. Talbot (University College London) oraz Stuart West (Florida Institute of Technology), przeprowadzili pierwsze badania, w ramach których zrekonstruowali ewolucję pocałunku wykorzystując podejście międzygatunkowe i drzewo ewolucyjne naczelnych. Doszli do niezwykle interesujących wniosków.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy